امیری, علی‌نقی, رودی, کمیل, برنجکار, رضا, پورعزت, علی‌اصغر. (1397). تبیین سازمان مبتنی بر انسان (بر اساس دیدگاه آیت الله جوادی آملی). دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 12(2), 58-124. doi: 10.30497/smt.2018.2586
علی‌نقی امیری; کمیل رودی; رضا برنجکار; علی‌اصغر پورعزت. "تبیین سازمان مبتنی بر انسان (بر اساس دیدگاه آیت الله جوادی آملی)". دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 12, 2, 1397, 58-124. doi: 10.30497/smt.2018.2586
امیری, علی‌نقی, رودی, کمیل, برنجکار, رضا, پورعزت, علی‌اصغر. (1397). 'تبیین سازمان مبتنی بر انسان (بر اساس دیدگاه آیت الله جوادی آملی)', دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 12(2), pp. 58-124. doi: 10.30497/smt.2018.2586
امیری, علی‌نقی, رودی, کمیل, برنجکار, رضا, پورعزت, علی‌اصغر. تبیین سازمان مبتنی بر انسان (بر اساس دیدگاه آیت الله جوادی آملی). دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 1397; 12(2): 58-124. doi: 10.30497/smt.2018.2586
تبیین سازمان مبتنی بر انسان (بر اساس دیدگاه آیت الله جوادی آملی)
2دانشجوی دکترای مدیریت دولتی گرایش رفتار سازمانی، پردیس فارابی دانشگاه تهران
3استادیار گروه مدیریت دولتی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران
چکیده
بدون شک پیش نیاز اداره هر چیزی شناخت آن است. یکی از شیوه‌های افزایش شناخت در خصوص پدیده پیچیده‌ای مانند سازمان استفاده از استعاره است. استعاره‌ها برای ساده‌سازی وکاهش ابهام از وضعیت ادراکی شناخت سازمان وجه خاصی از آن را مورد توجه قرار می‌دهند. انسان نیز به عنوان بازیگری فعال براساس زمینه ادراکی و سازوکار ادراک منحصر به فرد خود، تصویر ویژه‌ای از پدیده‌های پیرامون خویش را درک نموده و بر مبنای آن رفتار می‌کند. بدین سان، مدیر برای درک سازمان، استعاره‌ای را برمی‌گزیند که وجه خاص مورد تاکید آن استعاره، همان تصویر ویژه ادراکی وی را تبیین نماید. از مجموعه عوامل تشکیل دهنده حوزه ادراکی فرد، جهان‌بینی اهمیت بسزائی دارد؛ نوع جهان‌بینی، سیمائی از پدیده‌های هستی را معرفی می‌نماید که انعکاس ارزش‌ها واهداف آن است. در حقیقت، مدیر با بکارگیری استعاره‌ای خاص، وجهی از سازمان را مبنای عمل خود قرار می‌دهد که در راستای سیمای برآمده از جهان‌بینی وی باشد. این مقاله در پی آن است که با معرفی انسان جامع و کامل به عنوان استعاره‌ای برای تبیین سازمان، وجه غالب سازمان در رویکرد آن به اسلام معرفی نماید. به این منظور با روش تحلیل مضمون، شبکه معنایی انسان از دیدگاه آیت الله جوادی آملی تبیین گردید و سپس با استفاده از ابزار استعاره سازمان در قالب چهار مضمون سازمان‌دهنده با عناوین مراتب وجودی سازمان، ابعاد سازمان، هویت سازمان و تشکیل سازمان تبیین گردید. این چهار مضمون سازمان دهنده در خود چهارده مضمون پایه را جای داده‌اند که تصویر شفافی از سازمان را در دیدگاه اسلامی نمایان می‌سازند.
Interpretation of organization based on human (based on literary work of Allame javadi-e-Amoli)
نویسندگان [English]
Ali Naqi Amiri1؛ Komeil Roudi2؛ Rezq Berenjkar1؛ Ali Asghar Pourezzat3
1Accademic member of University of Tehran, Farabi paradice
2Phd. student of Administrative Managment(organizational behaviour), University of Tehran, Farabi paradice
چکیده [English]
Undoubtedly, the prerequisite of managing a thing is cognition of that thing. One of the methods of enhancing cognition of a sophisticated phenomenon, such as organization, is using metaphors. In order to simplify and clarify perceptual state of cognition of the organization, the metaphors focus on a certain aspect of it. Human, as an active player, perceives a specific image of the surrounding phenomena, based on his exclusive aspect of perception and perceptual mechanism, and behaves in accordance with this image. Thus, in order to perceive his organization, the manager adopts a metaphor which focuses on the specific aspect that interprets his exclusive perceived image. Amongst the factors which form a person’s perceptual field, worldview is essentially important; type of worldview introduces an image of the existing phenomena, which reflects their values and objectives. Indeed, by adopting a specific metaphor, the manager bases his actions on an aspect of the organization which is in line with the image derived from his worldview.
This article aims to introduce the comprehensive man as a metaphor for interpreting the organization, in order to introduce dominant aspect of the organization in its approach to Islam. For this purpose, the human thematic network was interpreted based on literary work of grand ayatollah Javadi Amoli, using thematic analysis method; and then, by means of metaphor, the organization was interpreted in form of four organizing themes titled existential grade of organization, dimensions of organization, identity of organization, and formation of organization. These four organizing themes consist of fourteen basic themes, which make a clear image of organization in Islamic approach
جوادی آملی، عبد الله (1379) تفسیر موضوعی قرآن کریم صورت وسیرت انسان در قرآن قم: مرکز نشر اسراء
جوادی آملی، عبد الله (1385) تفسیر انسان به انسان، نظریه‌ای جدید پیرامون معرفت شناسی انسان قم: مرکز نشر اسراء
حیدری تبریزی حسین(1380) ترجمه استعاره براساس نظریه لیکاف و جانسون ، مترجم شماره سه ،پائیز و زمستان، صص 7 الی19
خندان، علی اصغر (1388) تجلی اسما الهی در نظام تکوین و تشریع. علی اصغر خندان. 1388. درآمدی بر علوم انسانی اسلامی. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع). صص 143 الی 178
خنیفر حسین (1384) تحلیل محتوای ادبیات مدیریت اسلامی با تاکید بر آثار منتخب. فرهنگ مدیریت، شماره 10.
دانائی فرد، حسن و سید مهدی الوانی و عادل آذر (1383-الف) روش شناسی پژوهش کمی در مدیریت رویکردی جامع. تهران: انتشارات صفار.
دانائی فرد، حسن و سید مهدی الوانی و عادل آذر (1383-ب) روش شناسی پژوهش کیفی در مدیریت رویکردی جامع. تهران: انتشارات صفار.
داوری اردکانی رضا(1391) زبان و استعاره. در «زبان استعاری و استعاره‌های مفهومی». تهران: انتشارات هرمس.
دفت، ریچارد (1378) مبانی تئوری و طراحی سازمان. علی پارسائیان و محمد اعرابی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
دولت، محمد علی (1392) انسان از دیدگاه قرآن کریم. بررسی تحلیلی ساختار آفرینش و مهم‌ترین ویژگی‌های انسان در آموزه‌های قران کریم. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
رابینز، استیفن (1386 الف) رفتار سازمانی مفاهیم نظریه‌ها و کاربردها؛ سازمان. علی پارسائیان و محمد اعرابی، جلد سوم . تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
رابینز، استیفن (1386ب) مبانی رفتار سازمانی. علی پارسائیان و محمد اعرابی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
رابینز، استیفن (1387ج) رفتار سازمانی مفاهیم نظریه‌ها و کاربردها؛ فرد. علی پارسائیان و محمد اعرابی، جلد اول. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
راد، علی(1393) انسان در تراز قرآن؛ جستاری در انسان شناسی قرآنی. قم: موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث.
رجبی، محمود (1394) انسان شناسی. قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس سره.
رجحان، سعید (1391) اصول علم فقه: درباره اصول حاکم بر احکام الهی اسلام. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام
رضائیان علی(1384) تعامل انسان و سیستم اطلاعاتی (سیستم اطلاعات مدیریت). تهران: سمت
رضائیان، علی(1380) مدیریت رفتار سازمانی، تهران: سمت
رضوی طوسی، سید مجتبی (1390) ایمان در قرآن کریم؛ مفهوم و گونه‌ها. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام.
زارعی متین، حسن (1388) مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته. تهران: نشر آگاه.
سهرابی بابک، امیر اعظمی، حمیدرضا یزدانی (1390) آسیب شناسی پژوهش‌های انجام شده در زمینه مدیریت اسلامی با رویکرد فرا ترکیب، چشم‌انداز مدیریت دولتی، شماره شش، صص 9 الی 24
صفوی، کوروش (1383) مرگ استعاره، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد شماره 144. صص1 الی 16
طباطبایی، محمد حسین (1376-و) تفسیر المیزان. مترجم عبدالکریم نیری بروجردی. قم: بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی. جلد پنجم.
طباطبایی، محمد حسین (1387) انسان از آغاز تا انجام. مترجم صادق لاریجانی. قم: موسسه بوستان کتاب.
عابدی جعفری، حسن محمدسعید تسلیمی و ابوالحسن فقیهی و محمد شیخ زاده (1390) تحلیل مضمون و شبکه مضامین؛ روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی. اندیشه مدیریت راهبردی. سال پنجم، شماره دوم، شماره پیاپی 10. صص 151-198
عزیزی، مصطفی (1389) انسان شناسی. قم: دفتر نشر معارف.
علم الهدی، جمیله (1388) نظریه اسلامی تعلیم و تربیت. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام و سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش.
علوی، سید محمد علی (1384) حیات؛ معمای انسان در بیان قرآن. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام .
فکوهی، ناصر (1391) از انسان شناسی تا انسان شناسی. اطلاعات حکمت و معرفت. شماره 72 . صص 4 الی 9
فکوهی، ناصر (1391) مبانی انسان شناسی. تهران: نشر نی.
قائمی نیا علیرضا(1391) استعاره‌های مفهومی در آیات قرآن. در «زبان استعاری و استعاره‌های مفهومی». تهران: انتشارات هرمس.
لیکاف، جرج (1383) نظریه معاصر استعاره. فرزان سجودی در «استعاره مبنای تفکر و ابزار زیبایی آفرینی» تهران: سوره مهر
لیکاف، جرج و مارک جانسون (1394) استعاره‌هایی که با آن زندگی می‌کنیم. هاجر آقا ابراهیمی. تهران: نشر علم
محمدی ری شهری، محمد (1393) انسان شناسی از منظر قرآن و حدیث. مترجم حمیدرضا شیخی. قم: دارالحدیث
محمودی جعفر (1379) چیستی مدیریت اسلامی در بوته نقد، دانش مدیریت، سال سیزدهم شماره 51.
مشبکی، اصغر ، و علی اصغر پورعزت (1380) نقش استعاره در فراگرد دانش افزایی درباره سازمان ؛ مروری بر پیامدهای کارکردی و کژکارکردی استفاده از استعاره ،سخن سمت. شماره هفت، صص64 الی 78
مشبکی، اصغر و سید کمال واعظی (1381)«مدیریت فرهنگی در سازمان‌های توسعه یافته». مجله مدیر. دوره شش شماره 1. صص 157 الی 175
مشبکی، اصغر و علی اصغر پورعزت (1381) مدیریت فرهنگ جامعه، سخن سمت. شماره هشت، بهار 1381 ، صص 68 الی 95
مصباح یزدی محمد تقی (1379) پیش نیازهای مدیریت اسلامی. قم: انتشارات موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)
مصباح یزدی محمد تقی (1379) پیش نیازهای مدیریت اسلامی، قم: انتشارات موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره).
مطهری مرتضی (1355) ، ولاءها و ولایت‌ها. قم: انتشارات صدرا
مطهری مرتضی (1379) امدادهای غیبی در زندگی بشر. تهران: انتشارات صدرا
مطهری مرتضی (1387) ولاها و ولایت‌ها. تهران: انتشارات صدرا
مطهری، مرتضی (1380) فطرت. تهران: انتشارات صدرا
مطهری، مرتضی (1383) بیست گفتار. تهران: انتشازات صدرا
مطهری، مرتضی (1385) مقدمه‌ای بر جهان بینی اسلامی 6؛ زندگی جاوید یا حیات اخروی. تهران: بنیاد علمی و فرهنگی استاد شهید مرتضی مطهری.
مطهری، مرتضی (1385) مقدمه‌ای بر جهان بینی اسلامی2؛ جهان بینی توحیدی. تهران: بنیاد علمی و فرهنگی استاد شهید مرتضی مطهری.
مطهری، مرتضی(1371) انسان کامل. تهران: انتشارات صدرا
مطهری، مرتضی(1382- الف) ده گفتار. تهران: انتشارات صدرا
مطهری، مرتضی(1382- ب) تعلیم و تربیت در اسلام. تهران: انتشارات صدرا
مطهری، مرتضی(1387) آزادی معنوی. تهران: بنیاد علمی و فرهنگی استاد شهید مرتضی مطهری.
مورگان گرت و بوریل گیبسون (1383) نظریه‌های کلان جامعه شناختی وتجزیه وتحلیل سازمان ؛عناصر جامعه شناختی حیات سازمانی. نوروزی محمد تقی،تهران: سمت و انتشارات موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)
